سیستم مالتی جی پی یو انویدیا اسمش ” اس ال آی SLI ” و مخفف Scalable Link Interface هست . ■ شما می تونید دو تا گرافیک رو به صورت SLI ببندید و گرافیک سوم هم داشته باشید و این سومی رو کانفیگ کنید تا پردازش های فیزیکی رو انجام بده . اگه گرافیک ها شناسایی نشن ، 23 تا گرافیک هم بذارید نتیجه نمیگرید . نسخهی 1.4 هم با پهنای باند حدود ۲۶ گیگابیت بر ثانیه، بسیار سریع و عالی محسوب میشود. در ادامه HDMI 1.4 و HDMI 2.0 معرفی شد. در سال ۲۰۱۹ نسخهی جدید DisplayPort معرفی شده که پهنای باند آن تقریباً ۴ برابر اولین نسخه است. معمولاً این پورت روی تلویزیونها و مانیتورهای ردهاول موجود است. برخی تلویزیونها و مانیتورهای جدید نیز همینطور. اگر سیستم گیمینگ شما کارت گرافیک جدید و قوی مجهز به دیسپلیپورت و HDMI دارد و مانیتور رزولوشن بالایی دارید که از نرخ نوسازی متغیر پشتیبانی میکند، طبعاً انتخاب DisplayPort گزینهی بهتری است. علاوه بر این از عمق رنگ ۱۰ بیت و HDR پشتیبانی میشود. اما در HDMI این ویژگی پشتیبانی نمیشود و برای اتصال هر مانیتور که تصویر مستقلی دارد، باید یک کابل و پورت جدا روی کارت گرافیک داشته باشید.
معمولا پاور بالای 700 وات نیاز میشه تا دو تا گرافیک رو هندل کنه . علت این است که DisplayPort 1.4 از سال ۲۰۱۷ تا به امروز، از دو تکنولوژی FreeSync ایامدی و G-Sync انویدیا که با هدف متغیر کردن نرخ نوسازی مانیتور و تلویزیون طراحی شدهاند، پشتیبانی میکند. میتوانید از HDMI استفاده کنید. خوشبختانه میتوانید با کابلهای جدیدتر HDMI، وسایل قدیمی را به هم متصل کنید اما برعکس آن امکانپذیر نیست. بنابراین برای متصل کردن کامپیوتر گیمینگ یا کنسولهای بازی جدید به تلویزیونهای رزولوشن بالا، نیازی به DisplayPort نیست. نسخههای قدیمی HDMI برای اتصال تلویزیونهای رزولوشن بالا نظیر 8K مناسب نیست اما نسخهی جدید 2.1 چطور؟ اگر رزولوشن بالا باشد چطور؟ بدون این بریج هم می تونید اینکارو بکنید اما دیتا روی مادربورد و توسط چیپست های کامپیوتر جابجا میشه و سرعت به شدت کم میشه . هر چی تعداد مسیرها بیشتر باشه ، پهنای باند بیشتره و سرعت پردازش بیشتر میشه .
این اتفاق نشان دهنده یکسان شدن عملکرد کارت گرافیک لپ تاپ و کامپیوتر است. اما امروزه با به حداقل رسیدن تفاوت کارت گرافیک لپ تاپ با کامپیوترهای خانگی، لپ تاپ ها و به خصوص مدلهای گیمینگ، با سیستم های کامپیوتر خانگی برابری می کنند. در مقابل استفاده از کابلهای مرغوب HDMI 2.1 با توجه به متداول بودن پورت HDMI در وسایل مختلف، کاربردیتر است. کنسولهای بازی نسل جدید یعنی Xbox Series X و PlayStation 5 هر دو از HDMI 2.1 پشتیبانی میکنند. ■ یه کانکتور که دو تا کارت گرافیک رو به هم وصل کنه . در ادامه در مورد مشخصات این دو کابل بحث کنیم و به پاسخ سوالات فوق میرسیم. اگه وسائل و شرایط مورد نیاز رو دارید حالا دیگه موقع نصب گرافیک هاست . نصب کارت گرافیک روی مادربورد خیلی سادست . تو حالت کلی می تونیم 4 تا کارت گرافیک رو روی یک کامپیوتر به طور همزمان ببندیم و استفاده کنیم . 2 تا مدل دیگه بریج هم هست که توسط انویدیا فروش میره . سیستم مالتی جی پی یو AMD اسمش کراس فایر اکس CrossfireX هست . به این کار میگن Dual-GPU و یا Multi-GPU ( تلفظ صحیح : مالتی جی پی یو ) .
یه نکته کنکوری هم بگم ، مقدار حافظه گرافیکی هم مهم نیست . اما در مورد AMD اینجوری نیست . نکته مهمی که باید در مورد استفاده از دو کارت گرافیک انویدیا یا همون SLI بدونید اینه که شما محکومید به اینکه از دو چیپست مشابه استفاده کنید . برای گرافیک AMD هم باید از تو کنترل پنل دنبال گزینه Crossfire باشید . ■ بعد از تمام مراحل ، حالا باید دوباره سیستم رو ری استارت کنید تا همه چی درست کار کنه . متأسفانه استفاده از DisplayPort به اندازهی HDMI متداول نشده و در بسیاری از وسایل صوتی و تصویری، این پورت وجود ندارد! اگر بخواهید یک یا چند مانیتور یا تلویزیون رزولوشنبالا به کارت گرافیک متصل کنید، باید پورتی انتخاب کنید که پهنای باند کافی داشته باشد. واسه دو تا گرافیک ، یه کانکتور بریج کافیه اما واسه سه یا چهار تا گرافیک ، باید از کانکتور 3 یا 4 طرفه استفاده کنید . باس کارت گرافیک یکی از ابهاماتی هست که موقع خرید کارت گرافیک واستون پیش میاد . یه نکته دیگه در مورد استفاده از دو کارت گرافیک انویدیا وجود داره : کانکتور بریج انویدیا ، به صورت پیش فرض روی مادربورد یا گرافیک تون هست .
■ بعضی از کارت های گرافیک ، از دو یا چند مانیتور پشتیبانی نیم کنن . البته همه لپ تاپ ها اینجوری نیستن و فقط یه سری لپ تاپ معدود رو اینجوری طراحی می کنن . البته همونطور که گفتم فقط باید چیپست ها یکی باشن و لزومی نداره که کارت گرافیک ها شبیه هم باشن . مثلا دو تا چیپست 760 و یا دو تا چیپست 960 . شما می تونید تا 4 تا چیپست گرافیکی رو با همدیگه همزمان استفاده کنید . مثلا شما می تونید یه کارت گرافیک ایسوس با چیپست 860 رو با یه کارت گرافیک زوتاک با چیپست 860 به صورت SLI ببندید . استفاده همزمان از دو کارت گرافیک انویدیا رو میگن SLI و برای AMD رو هم میگن کراس فایر اکس . علاوه بر این از eARC نیز پشتیبانی میشود و HDR پویا نیز بهینه شده است. در واقع رزولوشن فیلمهای DVD و VCD قدیمی بسیار پایینتر از فیلمهای بلوری امروزی است و لذا این روزها باید از پورت و کابلهای جدید نظیر HDMI استفاده کنیم. اخیرا این حرف حذف شده و کارت گرافیک PC و لپ تاپ از نظر ظاهری هم بسیار شبیه به هم شده اند.
■ توان زیادی مورد نیازه و برق بیشتری مصرف میشه . به هر حال بد نیس که یه مقدار اطلاعات در مورد کارت گرافیک اکسترنال… منظور از نرخ نوسازی متغیر این است که تلویزیون همگام با آماده شدن فریمهای جدید توسط کارت گرافیک، تصاویر جدید را نمایش میدهد تا وقفه و بریدگی فریم به حداقل برسد. از طریق همین گرافیک مستر . بنابراین ، کارت گرافیک مستر رو توی اسلات x16 بزنید که پهنای باند بیشتری داره . ■ اگه دو تا اسلات کاملا مشابه داشتید ، هم ظاهری هم تعداد خطوط ، کارت گرافیک مستر رو روی اون اسلاتی بزنید که به سی پی یو و یا چیپست نزدیک تر باشه . ■ بخاطر نزدیک بودن کارت گرافیک ها به همدیگه ، گرمای بیشتری تولید میشه . راستی دوستان ، پیشنهاد میکنم دوره های انگلیسی علم فردا رو تهیه کنید ، دنیاتون عوض میشه ! با توجه به محدودیت های ارتقا لپ تاپ برای بیشتر کاربران امکان تغییر کارت گرافیک وجود نداشت همین مسئله انتخاب بین لپ تاپ و کامپیوتر را برای افراد سخت می کرد. در مورد eARC به صورت خلاصه بگوییم که امکان ارسال سیگنال صدا با کیفیت بالا از تلویزیون یا مانیتور به وسایل صوتی سازگار، را فراهم میکند.
به همین دلیل استفاده از دو کارت گرافیک به شما اجازه میده که از چند مانیتور استفاده کنید سایت mygpu . یعنی در بعضی از بازی ها ، استفاده از یه کارت بهتر از دو کارت عمل می کنه . ■ بعضی کارت گرافیک ها هستن که روی خودشون دو تا چیپست دارن یعنی دو تا پردازنده گرافیکی دارن . اگه نمی دونید چیپست چیه حتما و حتما پست روبرو رو بخونید : چیپست روی مادربورد چیه و چه کاربردی داره ؟ اما آیا می دانید دلیل حذف این حرف چه بوده است؟ اصولاً به جز پهنای باند، چه تفاوتی بین HDMI و DisplayPort وجود دارد؟ استاندارد DisplayPort 1.4 از نظر پهنای باند، برای تلویزیونهای 8K با نرخ نوسازی ۶۰ هرتز هم مناسب است. تدریجاً استفاده از DisplayPort نیز افزایش پیدا کرده اما HDMI به دلیل هزینهی پایینتر و فراگیر بودن، هنوز در اولویت است. هدف از استفاده همزمان از دو تا کارت گرافیک اینه که سرعت پردازش گرافیکی رو افزایش بدیم . بریج واسه اینه که اطلاعات بین دو تا کارت گرافیک به صورت مستقیم انجام بشه و سرعت افزایش پیدا کنه . از طرف دیگه ، حتی اگه مادربورد تون چند تا اسلات گرافیک داشته باشه اما قابلیت چند گرافیکی رو ساپورت نکنه ، نمی تونید این کارو بکنید .
■ عیب اول اینه که قیمت بیشتری رو باید بپردازید . ■ این نکته رو باید بگم که بعضی از بازی ها از دو کارت گرافیک پشتیبانی نمی کنن . ■ حالا باید از کنترل پنل گرافیک ها ، گزینه استفاده از دو کارت گرافیک رو فعال کنید . پس باید پاور خیلی خوب و قوی داشته باشید تا بتونه از پس گرافیک ها بر بیاد . ■ موقع استفاده از دو کارت گرافیک در کامپیوتر حواستون باشه که یکی از کارت ها باید به صورت مستر Master بسته بشه و بقیه گرافیک ها به صورت Slave . نکته مهمی که باید بدونید اینه که شاید سیستم تون گرافیک ها رو نشناسه . ■ مهمترین مزیت استفاده از دو کارت گرافیک اینه که شما می تونید بازی ها رو با رزولوشن بالاتری اجرا کنید و از کیفیت بالای بازی لذت ببرید . البته هر کدوم از اینا یعنی SLI و کراس فایر ، ویژگی های خاص خودشون رو دارن اما منظورم اینه که فکر نکنید کارهای عجیب و غریبی انجام میدن . تو بعضی از مدل ها توی تب Gaming هستش و تو بعضی مدل ها توی تب Performance . البته تو حالت دو تایی هم می تونید بگید دوال جی پی یو اما تو حالت 3 یا 4 تایی دیگه “باید” بگید مالتی جی پی یو .
اما دیسپلیپورت: این استاندارد در سال ۲۰۰۶ معرفی شده و اولین نسخهی آن، پهنای باند ۸.۶۴ گیگابیت بر ثانیه دارد که برای تلویزیونهای 4K و نرخ نوسازی ۳۰ هرتز کافی است. نکتهی دیگر این است که HDMI 2.1، نرخ نوسازی متغیر یا به اختصار VRR را امکانپذیر میکند. اولین نسخهی HDMI، پهنای باند ۳.۹۶ گیگابیت بر ثانیه یا به اختصار Gbps داشت و با چنین پهنای باندی، از تلویزیونهای 4K پشتیبانی میکند اما باید نرخ ارسال تصویر به ۳۰ هرتز و در واقع ۳۰ تصویر در ثانیه محدود شود. ■ در بسیاری از مواقع استفاده از یک کارت گرافیک قدرتمند ، خیلی بهتر از استفاده از دو کارت گرافیک هستش . برای استفاده از دو کارت گرافیک AMD کافیه که دو گرافیک از یک نسل باشن . ■ بعد از نصب فیزیکی کارت های گرافیک ، حالا باید درایور گرافیک ها رو نصب کنید ( در ادامه توضیح دادم ) بعد از نصب درایور ها سیستم رو ریبوت می کنید . یعنی یه کارت گرافیک رو روی اسلات اول PCIe بزنید و درایورش رو نصب کنید ، بعد درش بیارید و کارت دوم رو روی اسلات دوم PCIe بزنید و درایورش رو نصب کنید . حالا گرافیک اول رو برگردونید سر جاش .
ARC مشابه ARC طراحی شده و شما را از یک کابل صوتی اضافی بینیاز میکند اما در مقابل باید یک کابل HDMI جدید تهیه کنید. اما گیمرها بهتر است از کدام کابل استفاده کنند؟ چرا در بازیها سرعت 60 فریم بر ثانیهای بهتر است؟ چرا اتصال مانیتور و تلویزیون با VGA کیفیت و وضوح تصویر را کمی کاهش میدهد؟ کیفیت تصویر نیز یکسان است چرا که از سیگنال دیجیتال صحبت میکنیم و نه سیگنال آنالوگ. رویه کار اینجوریه که هر کدوم از پردازنده های گرافیکی ، پردازش بخشی از پروژه رو به عهده میگیرن . همانطور که اشاره کردیم، یکی از موارد تفاوت کارت گرافیک لپ تاپ با کامپیوتر، وجود حرف M در عنوان پردازنده گرافیکی لپ تاپ بود. آیا به ناچار باید از دیسپلیپورت استفاده کنیم یا HDMI نیازها را برآورده میکند؟ استفاده از دو کارت گرافیک در یک کامپیوتر کار پیچیده ای نیست و از نظر فنی همه می تونن این کار رو بکنن اما قبل از اینکار باید مسائلی رو بدونید که می تونه جلوی اشتباهات رو بگیره و استفاده همزمان دو کارت گرافیک رو ساده تر می کنه پس با من همراه باشید . ■ در لپ تاپ هم سیستم مالتی جی پی یو استفاده میشه اما به صورت داخلی طراحی شده و دیگه نیازی نیست که شما کار فیزیکی انجام بدین .
■ کارت گرافیک ، توان زیادی نیاز داره تا مثل بچه آدم کار کنه ، حالا اگه دو تا کارت گرافیک هم باشه که دیگه بدتر . ■ شاید روی مادربورد شما چند تا اسلات PCIe باشه که از نظر ظاهری کاملا شبیه به هم هستن اما تعداد خطوط یا Lane هاشون با هم فرق بکنه . علاوه بر این اگر بخواهید کارت گرافیکی که فقط یک پورت HDMI و دیسپلیپورت دارد را به بیش از ۲ مانیتور متصل کنید، به ناچار باید از DisplayPort 1.4 استفاده کنید. ■ قبل از هر چیز ، مادربورد شما باید بتونه از دو یا چند کارت گرافیک پشتیبانی کنه . ■ کارت گرافیکی که می خرید هم باید از قابلیت Multi-GPU پشتیبانی کنه وگرنه تو کنترل پنلش گزینه ای واسه فعال کردن این قابلیت وجود نخواهد داشت . اگه کارت ها شبیه هم باشن کامپیوتر با یه درایور ممکنه جفت شون رو بشناسه ، اما اگه کارت گرافیک ها متفاوت باشن باید درایور هر کدوم رو جداگونه نصب کنید . ■ بخاطر استفاده از یک کارت گرافیک اضافه ، صدای فن اون هم به بغلی اضافه میشه و خلاصه صدا و نویز بیشتر میشه .